2011 Eylül ayında, ramazan bayramının ilk günlerinde Erzurum'un
İspir ilçesinde oldukça nadir görülen bir durumla karşılaşılmış ve bozayı iki
kişinin ölümüne neden olmuştu. Daha önceden bahsettiğim üzere Türkiye'de
bozayılar insanlar ile paylaştığı mağaralardan günümüze kadar insan ile iç içe
yaşamıştır ve insan korkusu vardır. Dolayısıyla Anadolu'da insanları avlayarak
onların üzerinden beslenmezler, bunlar sadece kuzey ülkelerinde ve Amerika'da nadiren görülen durumlardır. Ayı türleri içinde tamamen etçil olan kutup
ayılarıdır.
Anadolu'nun insan-ayı çatışmasının yaşandığı Artvin, Erzurum, Kars, Bingöl, Tunceli Erzincan,
Kastamonu gibi farklı yörelerinde böyle ölüm vakaları ile karşılaşılmasında en
büyük nedenlerin başında hayvanların kışkırtılması gelmektedir. Erzurum’daki
olayda da ayı söylenin aksine yavruluysa ve bir yavrusu öldürülmüş ise büyük
ihtimal böyle bir davranış gösterebilir ancak bunlar doğru değilse ayının kuduz
olması nedeniyle insana saldırdığı düşünülmektedir. Ayılar özellikle yaz
aylarında küçük memelilerden köstebek ve çeşitli fare türleri ile beslendikleri
bilinmektedir. Kuduz bu yolla bulaşabileceği gibi birçok değişik yolla da
bozayılara bulaşabilir.
Daha sonra bu ayı için sürek avı yapılarak iki tane bozayı öldürülmüştü
ancak saldırgan ayı bulunamamıştı. Eğer ayı kuduz ise büyük ihtimal avcılar
onları bulmadan zaten ölmüştü ancak değilse de iki tane ayı sanırım diyet
olarak vurulmuştur.
Aslında gerekli
önlemler alınsa ve insanlar tedbiri silah veya balta da aramak yerine uzaklaşsa
sorunlar daha rahat olarak çözülebilir. Ancak yine de önlenemeyen çatışmalar da
insanların da nefsi müdafaa ve kendini savunma hakkı baka bir insana karşı
varsa ayılara veya diğer yabani hayvanlara karşı da olmalıdır diye düşünüyorum.
Ancak bu doğal alanların turizm, madencilik, tarla ve bahçe yapımı için tahrip
edilmediği yerler dışında olursa olabilir (bunu da doğu ve orta Karadeniz’de ve Doğu Anadolu’da sağlayabilecek oldukça az
yer vardır). Böyle yerler bulunsa da buralarda zaten ayılar yaşayamamaktadır.
Bu tür olaylarda vatandaşların korunabilmesi için yurt dışında
özellikle yakın karşılamalarda kullanılan ayı kaçıran biber gazlarının
vatandaşlara dağıtılması ve kullanımının gösterilmesi yararlı olabilir.
Bu konuyla ilgili vatandaşın mahkemeye verdiği "devletin ayısını" ve son mahkeme kararlarına ve Gümüşhane gerçekleşen başka bir olaya aşağıdaki linklerden
ulaşabilirsiniz:
